Firmware là gì? Tại sao chúng ta phải nâng cấp firmware?

2,8K

Ai dùng các thiết bị Apple (iPhone/iPad/iPod) nói chung và các thiết bị chạy phần mềm khác nói riêng cũng đều nghe qua cụm từ “firmware” rồi đúng không nhỉ? Vậy firmware là gì? Tại sao chúng ta cần phải nâng cấp firmware và đối với firmware của iOS thì làm sao để biết được khi nào nó bị Apple khóa chưa? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài này.

Xem thêm: Làm thế nào để kiểm tra xem firmware đã bị Apple khóa hay chưa?

Thuật ngữ “firmware”

Firmware (hay cách khác là hệ điều hành) nói chung là một gói phần mềm hệ thống được nạp vào bộ nhớ cứng của thiết bị hoặc một nơi nào đó trong mạng điện của thiết bị, chúng ta hoàn toàn không thể đụng chạm hay can thiệp sâu vào firmware của nhà sản xuất dành cho một thiết bị nào đó được. Tuy nhiên với một số trường hợp, vẫn có thể tùy biến (nhưng không sâu) với firmware.

Vậy firmware của iOS là gì?

Firmware của iOS cũng tương tự như tất cả các firmware khác nhưng có điều nó chỉ dành riêng cho các thiết bị iPhone, iPad và iPod của Apple. Firmware của iOS hoàn toàn không tùy biến được bởi tính chất đóng của hệ điều hành và chúng được mã hóa, lưu trữ ở nơi bí mật để bảo vệ dữ liệu của người dùng.

Nói thêm một chút về firmware trong hệ sinh thái của Apple

Hiện nay, Apple đã có rất nhiều hệ điều hành (firmware) khác nhau ví dụ như

• iOS (viết tắt của cụm từ iPhone Operating System, là hệ điều hành di động dành cho các thiết bị iPhone, iPad và iPod Touch của Apple) – ngoài ra những chiếc iPod Nano hiện nay cũng được chạy iOS tuy nhiên đó chỉ là một phần mềm được tùy biến lại, không có nhiều tính năng như iOS gốc.
• macOS (viết tắt của cụm từ Macintosh Operating System, là hệ điều hành dành cho các máy tính Mac của Apple)
• tvOS (viết tắt của cụm từ TV Operating System, là hệ điều hành dành cho các thiết bị TV box của Apple)
• watchOS (viết của cụm từ Watch Operating System, là hệ điều hành dành cho các đồng hồ thông minh của Apple) – watchOS thực chất cũng là iOS được tùy biến lại để phù hợp với màn hình nhỏ của thiết bị và tính năng của một đồng hồ thông minh.

Firmware của iOS, macOS, tvOS hay watchOS thì cũng đều là hệ điều hành nói chung nhưng trong đó được phân nhánh ra thành nhiều phiên bản khác nhau với nhiều tính năng mới và sửa lỗi bảo mật được thêm vào.

Chẳng hạn như hàng năm Apple đều phát hành một bản cập nhật iOS lớn từ iOS 9 lên iOS 10 và nhiều bản cập nhật nhỏ lẻ khác như iOS 10.0.1 hay iOS 10.1,… Tất cả chúng được gọi là firmware.

Tại sao chúng ta phải nâng cấp firmware?

Bạn hoàn toàn có thể không nâng cấp, nó phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của bạn, thế nhưng Apple chắc chắn sẽ không để người dùng của họ sử dụng những firmware cũ kĩ, nhiều lỗi được. Bằng nhiều cách khác nhau, Apple sẽ “ép” người dùng của họ nâng cấp lên firmware mới.

Tất nhiên Apple sẽ không làm điều đó một mình, hãng sẽ kết hợp với các nhà phát triển ứng dụng bằng cách cung cấp cho họ các hàm API của các tính năng mới trong hệ điều hành để các nhà phát triển có thể tận dụng tốt lợi thế đó mà làm ứng dụng hay ho hơn, hữu ích hơn. Chính vì thế Apple hoàn toàn có thể yêu cầu các NPT chỉ hỗ trợ ứng dụng đó cho firmware mới nhất.

Và cũng có rất nhiều lý do khác mà Apple “ép” người dùng phải nâng cấp firmware mới, đó cũng chính là một chiến lược bán hàng rất thông minh của Apple. Tại sao ư? Khi các thiết bị ra mắt khá lâu nhưng vẫn được hỗ trợ lên firmware mới nhất đồng nghĩa với việc phần cứng của thiết bị sẽ không thể đáp ứng đủ nhu cầu của firmware đó, vì thế mà một số tính năng sẽ bị cắt giảm cũng như thiết bị sẽ chạy ì ạch hơn, chậm hơn hoặc thậm chí gây lag khó chịu cho người dùng. Buộc họ phải nâng cấp máy mới để chạy mượt mà hơn cũng như dùng được nhiều tính năng mới hơn.

Tóm lại, các bạn nên nâng cấp firmware mỗi khi có phiên bản mới, ở đây mình không nói một số thiết bị cũ. Vì nó có nhiều tính năng hữu ích, hiệu năng có thể sẽ được cải thiện ít nhiều và lỗi bảo mật được khắc phục.

Nguy cơ tiềm ẩn nếu không nâng cấp firmware kịp thời

Đối với mình, chỉ khoảng sau 1 tháng kể từ khi Apple phát hành bản firmware chính thức thì mình sẽ nâng cấp lên, để cho mọi người dùng thử trước và xem có lỗi phát sinh khi nâng cấp hay không? Hay là thiết bị chạy có ổn định hay không.

Nếu không được cập nhật firmware kịp thời thì sao? Tất nhiên bạn vẫn sẽ sử dụng máy bình thường không vấn đề gì cả nhưng ít ai biết rằng nguy cơ thiết bị của bạn sẽ dễ dàng bị tấn công bởi tin tặc từ những lỗ hổng bảo mật chưa được vá.

Đã có rất nhiều vụ tấn công vào đối tượng dùng iOS để khai thác thông tin cũng như đòi tiền chuộc, vì thế hãy suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi bạn muốn ở lại một bản firmware nào đó nhé :D

Để kiểm tra xem firmware đã bị Apple khóa hay chưa thì các bạn hãy kiểm tra ở IPSW.me. Xem hướng dẫn kiểm tra tại đây.