Apple đã công bố rất nhiều thay đổi đối với hệ sinh thái ứng dụng của họ ở Liên minh Châu Âu (gọi tắt là EU) để tuân thủ đạo luật DMA (Digital Markets Act) mà EU đề ra. Trong bài viết này, mình sẽ làm rõ về sự thay đổi này mặc dù chúng ta không hưởng lợi gì, nhưng biết đâu sau này Apple cũng sẽ áp dụng cho toàn thế giới thì sao.
Hạn chót để Apple tuân thủ luật này là ngày 6 tháng 3 thông qua bản cập nhật iOS 17.4 (hiện đang trong giao đoạn beta).
Cửa hàng ứng dụng thay thế (Alternative App Marketplaces)
Các nhà phát triển ứng dụng ở EU có thể chọn cung cấp cho người dùng của họ các cửa hàng ứng dụng thay thế hoặc cài đặt ứng dụng thông qua các cửa hàng thay thế này và Apple có cấu trúc phí mới như một phần của thay đổi. Bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể tạo ra cửa hàng ứng dụng của riêng mình, miễn là họ đáp ứng các tiêu chí của Apple về trải nghiệm khách hàng, phòng chống gian lận, hỗ trợ khách hàng,…
Nghĩa là bạn vẫn phải tải ứng dụng thông qua một cửa hàng của bên thứ ba chứ không thể tự cài đặt ứng dụng bằng file .ipa (định dạng file ứng dụng trên iPhone) giống như các phần mềm sideloading như AltStore hay Sideloadly đang làm.
Để tạo ra được một cửa hàng ứng dụng thay thế, Apple cũng yêu cầu các nhà phát triển phải cung cấp một lá thư tín dụng dự phòng từ một tổ chức tài chính hạng A trị giá €1.000.000 để thiết lập các phương tiện tài chính đầy đủ nhằm đảm bảo hỗ trợ cho các nhà phát triển và người dùng. Do đó không dễ gì mà một công ty nhỏ có thể tự tạo được một cửa hàng ứng dụng thay thế.
Thêm vào đó, các nhà phát triển ứng dụng sử dụng hệ thống mới sẽ phải trả mức phí tiêu chuẩn 0,50 euro cho mỗi người dùng mỗi năm, với một triệu lượt cài đặt đầu tiên được miễn phí. Ứng dụng được phân phối thông qua các cửa hàng ứng dụng thay thế sẽ không bị tính hoa hồng (30%). Các ứng dụng được phân phối qua App Store sẽ trả mức hoa hồng giảm còn 17% hoặc 10% cho những ứng dụng trong chương trình doanh nghiệp nhỏ hoặc cho những người dùng đăng ký cũ hơn một năm.
Các nhà phát triển có thể chọn không tham gia vào hệ thống mới và tiếp tục giữ ứng dụng trên App Store và chịu hoa hồng 15% – 30%. Apple cũng có một công cụ tính phí để giúp các nhà phát triển xác định số tiền họ sẽ phải trả nếu áp dụng hệ thống mới hoặc vẫn dùng hệ thống cũ.
Các ứng dụng tải lên cửa hàng ứng dụng thay thế cũng phải được Apple công chứng (notarized) và tuân theo một vài quy tắc của Apple.
Nếu bạn có ý định muốn chuyển vùng iPhone sang các quốc gia EU để sử dụng cửa hàng ứng dụng thay thế thì xin chia buồn là Apple sẽ áp dụng rất nhiều công nghệ để xác định iPhone của bạn có phải do người dân ở EU dùng hay không, chẳng hạn như mã phần cứng iPhone, thông tin hóa đơn thanh toán trong ID Apple, số điện thoại, vị trí hiện tại, cài đặt vùng trên iOS,…
Tùy chọn thanh toán thay thế
Apple cũng đang cho phép các nhà phát triển ở EU áp dụng hệ thống thanh toán của riêng họ mà không còn yêu cầu phải sử dụng tính năng mua hàng trong ứng dụng (In-App Purchase) nữa. Các nhà phát triển phân phối ứng dụng thông qua App Store và sử dụng tùy chọn thanh toán thay thế sẽ chỉ trả 27% phí App Store thay vì 30% như trước.
Các nhà phát triển phân phối ứng dụng thông qua các cửa hàng ứng dụng thay thế và sử dụng hệ thống thanh toán triêng sẽ không cần trả phí của Apple, nhưng họ sẽ phải trả 0,50 euro phí công nghệ cốt lõi cho mỗi lượt cài đặt hàng năm. Apple cho biết 1 triệu lượt cài đặt đầu tiên được miễn phí cho tất cả các nhà phát triển, nhưng sau 1 triệu lượt cài đặt, phí này sẽ được áp dụng.
Với các phương thức thanh toán thay thế, người dùng ở EU có thể mua hàng và dịch vụ kỹ thuật số trực tiếp trong ứng dụng hoặc nhà phát triển có thể nhúng link tới trang web của họ để yêu cầu người dùng thanh toán. Apple yêu cầu các nhà phát triển phải sử dụng một nhà cung cấp thanh toán an toàn và nổi tiếng.
Trình duyệt của bên thứ ba
Mặc dù hiện tại bạn có thể chọn trình duyệt bên thứ ba làm trình duyệt mặc định trên iPhone nhưng quy định mới của EU yêu cầu Apple phải hiển thị một màn hình lựa chọn trình duyệt khi người dùng mở Safari lần đầu tiên. Màn hình này sẽ nhắc người dùng EU chọn trình duyệt mặc định từ danh sách tùy chọn.
Ngoài ra, Apple cũng đang cho phép các công cụ trình duyệt thay thế và không còn bắt buộc phải sử dụng Webkit để xây dựng trình duyệt cho iPhone nữa. Nếu bạn chưa biết thì cả Chrome, Firefox và một trình duyệt khác trên iPhone đều phải dùng Webkit của Apple.
Quyền truy cập vào NFC của iPhone
Các ứng dụng và ngân hàng ở EU giờ đây đã có quyền truy cập vào chip NFC trong iPhone chạy iOS 17.4 và có thể cung cấp thanh toán không tiếp xúc trực tiếp trên iPhone mà không cần sử dụng Apple Pay hoặc ứng dụng Wallet. Người dùng có thể thoải mái chọn nhà cung cấp dịch vụ thanh toán mặc định để kích hoạt khi bấm hai lần vào nút sườn.
Người dùng EU cũng có thể thay đổi ứng dụng Wallet mặc định trên iPhone.
Tóm lại
Các điều khoản mới của Apple tại EU bao gồm Phí công nghệ cốt lõi mà một số nhà phát triển cho rằng sẽ khiến họ phá sản trước khi thành công với ứng dụng của mình. Apple không tính phí cho 1 triệu “lượt cài đặt hàng năm đầu tiên” trên mỗi tài khoản iOS mỗi năm, nhưng sau đó, các nhà phát triển sẽ phải trả phí này. Phí công nghệ cốt lõi của Apple cũng có thể cực kỳ đắt đối với các ứng dụng có hàng triệu người dùng như Spotify.
Epic Games cho biết họ có kế hoạch đưa Epic Games Store của mình lên iPhone và iPad theo chính sách cửa hàng ứng dụng thay thế mới của Apple tại EU. Epic Games Store sẽ có tựa game Fortnite nổi tiếng, nghĩa là người dùng iPhone có thể cài và chơi game này mà không cần phải sử dụng dịch vụ chơi game đám mây. Fortnite đã bị cấm trên iOS App Store trong vài năm qua do tranh chấp pháp lý giữa Apple và Epic Games.
Các công ty công nghệ cần tuân thủ các quy định DMA của EU trước ngày 6 tháng 3 năm 2024. Apple hiện đã phát hành iOS 17.4 beta và dự kiến sẽ được phát hành chính thức vào tháng 3. Do những lo ngại của Apple về quyền riêng tư và bảo mật của người dùng, công ty khó có thể thực hiện những thay đổi tương tự trên toàn thế giới nếu không bị ép buộc bởi luật pháp tương tự từ các quốc gia khác.
Bình luận